Kategori: Makaleler

Bazı sorular vardır ki, cevabı sadece bir şehir ismiyle sınırlı kalmaz; o cevabın etrafında bir kimlik, bir hikâye ve hatta bir toplumsal bakış açısı şekillenir. “Aydın Karabulut aslen nereli?” sorusu da tam olarak böyle. İlk bakışta basit gibi görünen bu soru, aslında çok daha derin bir tartışmayı beraberinde getiriyor: Doğduğumuz yer mi bizi tanımlar, yoksa büyüdüğümüz, beslendiğimiz kültür mü? Aydın Karabulut Aslen Nereli? Cevaptan Fazlası Futbolun sınırları kimlik çizgilerini aşıyor mu? Türk futbolunun dikkat çeken isimlerinden biri olan Aydın Karabulut, sadece sahadaki performansıyla değil, kökeni ve kimliğiyle de merak konusu olmuş bir isim. 1988 yılında Almanya’nın Berlin kentinde dünyaya gelen…

Basmati Pirinç Türkiye’de Yetişir Mi? Psikolojik Bir Mercekten İnceleme İnsan davranışları ve tercihlerinin ardında ne gibi psikolojik faktörler yatıyor? Bir psikolog olarak, bazen en basit ve gündelik sorular bile insan zihninin karmaşıklığı hakkında derin ipuçları verebilir. Mesela, “Basmati pirinç Türkiye’de yetişir mi?” sorusu, aslında sadece bir tarım sorusu değil; aynı zamanda kültürel, duygusal ve bilişsel boyutlarda da derin anlamlar taşır. Pirinç, insanların yemek tercihleri ve yaşam tarzları üzerinde çok etkilidir. Ancak bu soruyu daha geniş bir çerçevede ele almak, insanın çevresiyle nasıl bir ilişki kurduğunu ve bu çevresel etkileşimin bireyin içsel dünyasına nasıl yansıdığını anlamamıza yardımcı olabilir. Basmati pirinç, Asya…

500 Bin TL’lik Aracın Kaskosu Ne Kadar? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir Yolculuk Bir konunun sadece tek yönüne bakmak hiçbir zaman bana yetmemiştir. Hele söz konusu konu aracınızın güvenliği ve cebinizin kontrolü olunca… İşte “500 bin TL’lik aracın kaskosu ne kadar?” sorusu da tam olarak böyle bir mesele. Bir tarafıyla finansal, rakamlarla ölçülebilen bir denklem; diğer tarafıyla ise güven, huzur, toplumsal bilinç ve kişisel değerlerle örülü bir hikâye. Bu yazıda rakamların ötesine geçerek hem erkeklerin daha objektif ve veri odaklı analizlerini hem de kadınların empati, güvenlik ve sosyal etkiler çerçevesindeki bakış açılarını bir araya getireceğiz. Kasko Bedelini Belirleyen Temel Faktörler…

5 Katı Ne Demek? Bilimsel Bir Gerçeğin Sade Hali Bilim bazen öyle terimler kullanır ki kulağa karmaşık gelir ama aslında anlamı oldukça basittir. “5 katı” ifadesi de bunlardan biri. Okulda, laboratuvarda ya da günlük hayatta duyduğumuzda aklımıza farklı şeyler gelebilir. Peki gerçekten “5 katı” ne demek? Bu yazıda, konuyu bilimsel merakla ama herkesin rahatça anlayacağı bir dille ele alacağız. Hazırsanız, matematiğin, fiziğin ve hayatın içinden geçen bu kavrama birlikte göz atalım. “5 Katı” Nedir? Basit Bir Tanım “5 katı” ifadesi aslında oldukça yalın bir matematiksel kavramdır. Bir şeyin 5 katı demek, o şeyin miktarının beşle çarpılması demektir. Örneğin, 2’nin 5…

Milletvekili Olmayan Kaç Bakan Var? Antropolojik Bir Bakış Kültürlerin Çeşitliliğini Merak Eden Bir Antropoloğun Davetiyle Topluluklar, sembollere ve kimi zaman görünmez ritüellere sarılarak varlıklarını kurar. Bir antropolog, her kurumda bu semboller ve ritüelleri görmeye çalışır: liderlik kimin elindedir, yetki nasıl meşrulaştırılır, kim “dışarıdan gelen” kabul edilir? Türkiye’de bakanların kimler olabileceği, milletvekili olmayanların oranı gibi teknik bir soru, aslında toplumsal kimlik ve güç sembollerinin anlatısını da taşır. “Milletvekili olmayan kaç bakan var?” sorusu, yalnızca sayısal bir meseleden ibaret değildir; bir kültürün devletle kurduğu ilişkiyi, temsil ve farklılık olgusunu da barındırır. Bu yazıda, önce anayasal ve siyasal gerçeği kısaca ele alacağım; ardından…

Akışın Felsefesi: Kontrol Vanası Üzerine Düşünceler Giriş: Filozofun Gözünden Akış ve Sınır Bir filozof için her nesne, sadece maddi bir varlık değil; anlamın, düzenin ve insanın varoluşsal serüveninin bir parçasıdır. Kontrol vanası da bu bağlamda yalnızca bir mekanik parça değildir; insanın doğaya, bilgiye ve kendine hükmetme çabasının somut bir ifadesidir. Tıpkı yaşamın akışı gibi, suyun da bir yönü, bir ritmi, bir ölçüsü vardır. Ve bu akışı yönetmek, sınırlamak ya da yönlendirmek, hem teknik hem de etik bir meseledir. Kontrol vanası ne işe yarar? Bu soruya yalnızca mühendislik cevabı vermek eksik olur. Çünkü vananın asıl işlevi, sadece sıvının akışını düzenlemek değil;…

“Keşanlı Ali Destanı” Kime Aittir? Etik, Bilgi ve Varlık Üzerine Felsefi Bir Okuma Bir filozofun gözünden baktığımızda, her eser yalnızca bir sanatçının ürünü değildir; aynı zamanda bir çağın düşüncesinin, bir toplumun bilincinin ve insanın varoluş çabasının ifadesidir. “Keşanlı Ali Destanı” sorusu bu nedenle yalnızca bir sahiplik sorusu değildir. Evet, bu destansı oyun Haldun Taner’e aittir. Ancak daha derin bir düşünsel düzlemde, bu eser kime “ait” olabilir? Belki de her bireyin içinde yaşadığı adalet arayışına, güç ilişkilerine ve etik ikilemlere… Bu yazı, “Keşanlı Ali Destanı”nı yalnızca bir tiyatro eseri olarak değil, aynı zamanda bir felsefi deneyim olarak ele almayı amaçlıyor. Çünkü…

İsviçre Neden Bu Kadar Zengin? Geleceğe Yön Veren Bir Başarının Kodları Bazı ülkeler vardır ki, adını duyduğunuz anda aklınıza yalnızca haritadaki yeri değil; istikrar, refah ve vizyon gelir. İsviçre de tam olarak böyle bir ülke. Küçük yüzölçümüne rağmen küresel ekonomide devler arasında yer alması, “İsviçre neden bu kadar zengin?” sorusunu daha da ilgi çekici kılar. Gelin bu soruya yalnızca bugünün penceresinden değil, geleceğin olası senaryolarını düşünerek yaklaşalım. — Zenginliğin Temelleri: Küçük Ülke, Büyük Strateji İsviçre’nin zenginliği rastlantısal değil; yüzyıllara dayanan planlı politikaların, güçlü kurumların ve stratejik kararların sonucudur. Nüfusu yaklaşık 9 milyon olmasına rağmen dünyanın en yüksek kişi başı gelirlerinden…

Çanakkale Köprüsü Denizden Yüksekliği Kaç Metre? Rakamların Ötesinde Bir Gerçeklik Testi Bu soruya ezbere “70 metre” deyip geçmek kolay. Ama kolay cevaplar, büyük projelerin karmaşıklığını görünmez kılar. 1915 Çanakkale Köprüsü’nün denizden yüksekliği tartışması, yalnızca bir ölçü değil; tasarım, regülasyon, gelecek öngörüleri ve kamu faydası üzerine esaslı bir muhasebe çağrısıdır. Net Cevap: Navigasyon Alt Açıklığı 70 Metre Köprünün deniz yüzeyinden tabliyenin altına kadar tanımlanan “alt açıklık” (navigasyon açıklığı) resmî belgeler ve mühendislik yayınlarında 70 metre olarak veriliyor. Bu, boğazdan geçen gemilerin güvenli geçişi için oluşturulan standarttır. (Kaynaklar: Vikipedi bilgi kutusu “Clearance below 70 m”; resmi SSS sayfasında 70 m yükseklik ve…

Hırdavat Neler Var? Edebiyatın Küçük Nesneler Üzerinden Kurduğu Büyük Anlamlar Bir edebiyatçının gözünde her nesne bir hikâye taşır. Hırdavat kelimesi ilk bakışta paslı çiviler, tornavidalar, pense ve somunlarla dolu bir dükkânı çağrıştırabilir. Ancak kelimelerin dünyasında, hırdavat sadece metal yığınlarından ibaret değildir; insanın emeğinin, onarımın ve sabrın simgesidir. Edebiyatın büyüsü de tam burada başlar: Basit bir nesneyi, bir karakterin iç dünyasını anlatan güçlü bir metafora dönüştürebilmekte. Peki, “Hırdavat neler var?” sorusuna sadece teknik değil, edebi bir yanıt ararsak ne buluruz? Kelimenin Edebî Gücü: Hırdavatın Sesinde Bir Hayat Felsefesi Edebiyat, çoğu zaman büyük ideallerden değil, küçük detaylardan doğar. Hırdavat kelimesi Türkçede, tamir…